ပံု(၁) blog diagram of a radar with moving target system
ကၽြန္ေတာ္တို႔ passive jamming ေတြရဲ႕ေႏွာင့္ယွက္မႈကိုပယ္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့ ေရဒါစနစ္ တစ္ခုကိုအေသးစိတ္ေလး ေလ့လာၾကည့္ရၾကရေအာင္။ transmitter ပိုင္းကေတာ့ ခါတိုင္းလိုပါပဲ။ သိပ္ေထြေထြထူးထူးမရွိပါဘူး။ အားလံုး သိထားၾကတဲ့အတိုင္း master oscillator ဟာ radio frequency oscillation အတြက္ အဓိက source ပါပဲ ။ ဒါေၾကာင့္ master oscillator ကေန ကိုယ္လိုအပ္တဲ့ stability ျဖစ္တဲ့ frequency ကို လိုအပ္တဲ့ range အတြင္းထုတ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ synchronized လုပ္ခ်င္တဲ့ frequency ကိုရေအာင္ divisor ကေနေလ်ာ့ခ်၊ Synchronizer ထဲကိုထည့္ၿပီး စနစ္တစ္ခုလံုးကို synchronized လုပ္ထားပါတယ္။ master oscillator ကေနထုတ္ေပးလိုက္တဲ့ frequency ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔လုိအပ္တဲ့ RF မဟုတ္ေသးဘူး ၊ အရမ္းနည္းေနေသးတယ္ ဆိုရင္ Multiplier အသံုးျပဳၿပီးကုိယ္လုိအပ္တဲ့ frequency ထိေရာက္ေအာင္ ျမွင့္တင္ေပးပါတယ္။ ဥပမာ - ကၽြန္ေတာ္တို႔ oscillator ကေန 200 MHz ေလာက္ထုတ္ေပးတယ္ဆိုပါဆို႕။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လႊင့္မယ့္ RF က 10 GHz ေလာက္ရွိတယ္ဆိုရင္ အဆငါးဆယ္ေလာက္တင္လုိ႔ရမယ့္ Multiplier အသံုးျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္လုိအပ္တဲ့ frequency ရေအာင္လုပ္တဲ့ နည္းလမ္းေတြအမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ mixer သံုးၿပီး filter နဲ႕ျပန္ျဖတ္ယူတာမ်ိဳးလည္းရွိပါ တယ္။ ကိုယ္အသံုးျပဳမယ့္ frequency ရၿပီးတဲ့ေနာက္ modulation လုပ္ပါတယ္။ ထြက္လာတဲ့ modulated signal ရဲ႕ ပါ၀ါကို power amplifier နဲ႕တင္ေပးၿပီး လႊင့္ထုတ္လုိက္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ transmitter အပိုင္းကိုအၾကမ္းဖ်ဥ္း အေနနဲ႕ ၿပီးၿပီလို႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။
ဒီမွာကၽြန္ေတာ္တို႔ အန္တန္နာ တစ္ခုပဲအသံုးျပဳထားပါတယ္။ ဒီလုိဆိုရင္ ေသခ်ာေပါက္ antenna switch (antenna changer) ကိုအသံုးျပဳရပါမယ္။ အန္တန္နာကို ႏွစ္ခုအသံုးျပဳခ်င္ရင္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အီကိုေနာ္မီအရ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အန္တန္နာတစ္ခုပဲတပ္ဆင္ၿပီး antenna switch ရဲ႕အကူအညီနဲ႕ transmitter တစ္လွည့္ receiver တစ္လွည့္ အသံုးျပဳပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္လို႔ေျပာရတာက တစ္ခ်ိဳ႕ system မွာ အန္တန္နာႏွစ္ခုကို သံုးမွကိုျဖစ္တာမ်ိဳးလည္းရွိတတ္ပါတယ္။
Mixer 1 ကဘာလုပ္သလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ receiver ထဲမွာ radio frequency ေလာက္ႀကီး ျမင့္တဲ့ frequency နဲ႕အလုပ္ မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။ Mixer 1 က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အလုပ္လုပ္မယ့္ intermediate frequency ကိုေလ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ ဘယ္လိုေလ်ာ့သလဲဆိုရင္ လြယ္လြယ္ ေလးပါ။ တကယ္က frequency Mixer ဆိုတာက multiplier တစ္ခုပါပဲ။ သူ႔အလုပ္က frequency ႏွစ္ခုကိုေျမွာက္မွာပါ။ ၿပီးရင္ အဲဒီႏွစ္ခုရဲ႕ႏွဳတ္လဒ္ ဒါမွမဟုတ္ ေပါင္းလဒ္ကို filter နဲ႕ဆစ္ထုတ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္းေပါ့ေနာ္။ ေျမွာက္တယ္လည္းေျပာေသးတယ္ ႏွဳတ္လဒ္ေတြ ေပါင္းလဒ္ေတြေျပာေနတယ္ျဖစ္ေနမလားမသိဘူး။ reference signal ကို phase တူတာေပးတာမို႔ အဲဒါေလးေတြ ထြက္လာပါတယ္။ trigo အရပါ။ equation ေလးၾကည့္လုိက္ရင္ရွင္းသြားမွာပါ။ ၀ီကီပီးဒီးယား မွာရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေရးထားပါတယ္။ http://en.wikipedia.org/wiki/Frequency_mixer ဒီလင့္ေလးမွာဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အခု အေျခအေနမွာ ၀င္လာတဲ့ frequency က အျမင့္ၾကီး။ ေလ်ာ့ခ်ရမယ္။ 10 GHz ၀င္လာတယ္ဆိုပါစို႔ရဲ႕။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က 500 MHz ေလာက္ထိေလ်ာ့ခ်မယ္ဆိုေတာ့ ႏွဳတ္ပစ္ရမယ္။ 10 GHz ထဲက reference signal ကိုႏွဳတ္ရင္ 500 MHz ရေအာင္ႏွဳတ္မယ္ဆိုေတာ့ reference signal ရဲ႕ frequency က 9.5 GHz ရွိကိုရွိရမယ္။ အဲေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Local oscillator ကေန 9.5 GHz ရွိတဲ့ reference signal ကို Mixer 1 ထဲထည့္ၿပီး ရတဲ့ frequency ႏွဳတ္လဒ္ကို filter နဲ႕ဆစ္ထုတ္လုိက္ရင္ရၿပီေပါ့။ အဲဒီအလုပ္လုပ္မဲ့ frequency ကို intermediate frequency လို႔ေခၚပါတယ္။ ဟုတ္ပါၿပီ။ Mixer 1 ကေတာ့ဟုတ္ပါၿပီ။ Mixer 2 နဲ႕ 3 ကဘာလုပ္သလဲဆိုတာကို ဆက္လုိက္ၾကရေအာင္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ transmitter ကေနထုတ္လိုက္တဲ့ signal ကသိၿပီးသားျဖစ္လို႔ (ကိုယ္လႊင့္ထုတ္လိုက္တာပဲ ၊ကိုယ္သိတာေပါ့ :) ) အဲဒါကို reference signal အေနနဲ႕အသံုးျပဳပါမယ္။ ဘယ္အက်ိဳးအတြက္ ဘယ္လိုသံုးတယ္ဆိုတာ ေနာက္ပိုင္းဆက္ဖတ္ရင္း နားလည္လာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ reference signal ရဖို႔အတြက္ transmitter ကထုတ္တဲ့ center frequency ကို Mixer 2 ထဲထည့္ပါတယ္။ Local oscillator ကေနလည္း IF frequency ရဖို႔အတြက္ႏွဳတ္ရမဲ့ frequency ကိုထည့္ပါတယ္။ ဒါဆိုခုဏလိုပဲ အလုပ္လုပ္မဲ့ intermediate frequency ရၿပီေပါ့ေနာ္။ ကြာျခားတာက ခုဏေကာင္က reflection ျဖစ္ၿပီးျပန္လာတဲ့ usefull signal ၊ ခုေကာင္က အဲဒီ usefull signal ကေန target ပါမပါ သိရေအာင္ operation လုပ္တဲ့အခါ သံုးမယ့္ reference signal ပါ။ အဲေတာ့ usefull signal မွာ noise ေတြပါလာမယ္ ၊ doppler effect ေတြပါလာမယ္ ၊ target ရွိမရွိပါလာမယ္။ reference signal မွာေတာ့ဘာမွမပါဘူး။ လႊင့္ထုတ္လိုက္တဲ့ မူရင္းပံုစံမ်ိဳးပဲရွိမယ္။ ဒါဆိုရင္ Mixer 2 ကိုသေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ။ passive jamming ေလးေတြက်လာတဲ့အခါ ေလတိုက္ႏွဳန္းေၾကာင့္ အေရြ႕ရွိပါမယ္။ အဲလိုေရြ႕လို႔ doppler effect သက္ေရာက္ပါတယ္။ Mixer 3 ကေတာ့ အဲလိုျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ usefull signal မွာေျပာင္းလဲသြားမဲ့ frequency အတုိင္း reference signal ကိုလည္းလိုက္ညွိေပးတာပါ။ လုပ္ပံုလုပ္နည္းေတြကအတူပဲမို႔ Mixer အေၾကာင္းနားလည္ ေလာက္ၿပီထင္ပါတယ္။ ကဲ…. Receiver ရဲ႕အေရးႀကီးတဲ့ အဓိကအပိုင္းကိုေရာက္လာပါၿပီ။ ဒီအပိုင္းကိုကၽြန္ေတာ္ ဘေလာ့ဒ္ တစ္ခုခ်င္းဆီရဲ႕ output ေလးေတြနဲ႕ပါတြဲၿပီးအေသးစိတ္ေဖာ္ျပခ်င္လို႔ေနာက္ပို႔စ္ တစ္ခုအေနနဲ႕တင္ေပးပါမယ္။ A radar with moving target system against the background of passive jamming (2) ဆိုတဲ့လင့္နဲ႔ တင္ပါမယ္ခင္ဗ်ာ။
